Co do zasady spadkobierca, który otrzymał nieruchomość w spadku ma obowiązek odprowadzenia podatku od spadków i darowizn. Zasada ta dotyczy zarówno dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego. Natomiast sprzedaż nieruchomości odziedziczonej wiąże się z kilkoma kwestiami podatkowymi, zależnymi od tego, kiedy nastąpi sprzedaż, jaki jest czas od momentu nabycia (w sensie spadku) oraz czy spełnia się określone warunki.
Istnieje jednak wiele zwolnień, które pozwalają spadkobiercom uniknąć opodatkowania.
NIERUCHOMOŚĆ OTRZYMANA W SPADKU – PODATEK OD SPADKÓW I DAROWIZN
W polskim prawie kolejność dziedziczenia ustawowego określają przepisy kodeksu cywilnego, które regulują również udziały w spadku przypadające na każdego ze spadkobierców.
Uprzywilejowane są dzieci oraz małżonek spadkodawcy. Co ważne, dziedziczą wszystkie dzieci, z pierwszego, drugiego czy kolejnego małżeństwa spadkodawcy oraz ze związku pozamałżeńskiego. Gdy któreś z dzieci odrzuci spadek lub nie dożyje jego otwarcia, powołuje się jego dalszych zstępnych np. wnuki lub ewentualnie prawnuki pochodzące od tego dziecka. Kolejność spadkobierców jest ważna, bo ma wpływ na wysokość i zakres opodatkowania, a „zaliczenie do grupy podatkowej” następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.
NIERUCHOMOŚĆ W SPADKU: PODATEK A KWOTA WOLNA OD PODATKU
Spadkobierca nie zapłaci także podatku od spadku i darowizn, jeśli wartość spadku nie przekracza kwoty wolnej od podatku. Kwota wolna od podatku zależy od tego, w której grupie podatkowej znajduje się spadkobierca. I tak:
- Dla osób z I grupy podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 36 120 zł.
- Dla osób z II grupy podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 27 090 zł.
- Dla osób z III grupy podatkowej kwota wolna od podatku wynosi 5 733 zł.
Wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca:
I grupa podatkowa: małżonek, wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie), zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki), pasierb, ojczym, macocha, rodzeństwo, teściowie, zięć, synowa
II grupa podatkowa: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry, wnuki brata), rodzeństwo rodziców (np. ciotki, wujowie), zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych (np. mąż wnuczki)
III grupa podatkowa: pozostali nabywcy
W ramach i grupy podatkowej wyodrębniono tzw. „żerową grupę podatkową”, do której należy:
- małżonek
- zstępni (dzieci, wnuki)
- wstępni (rodzice, dziadkowie)
- rodzeństwo
- pasierb, ojczym i macocha.
Grupa ta korzysta z istotnego przywileju. Bez względu na wartość spadku grupa zerowa może zwolnić się z uiszczenia podatku od otrzymanych składników majątkowych.
Warunkiem ww. zwolnienia z podatku od spadku jest dokonanie odpowiedniego zgłoszenia w urzędzie skarbowym.
Termin zgłoszenia zwolnienia z podatku od spadku – formalności należy dopełnić w ciągu 6 miesięcy
- od dnia uprawomocnienia się postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub
- zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia.
Co ważne nie ma znaczenia termin odbioru postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku
Spadek w postaci nieruchomości będzie niósł co do zasady za sobą konieczność odprowadzenia podatku. Wynika to z faktu, że kwoty wolne od podatku są niższe niż cena nieruchomości.
KIEDY MOŻNA SPRZEDAĆ NIERUCHOMOŚĆ OTRZYMANĄ W SPADKU BEZ PODATKU
Sprzedaż nieruchomości w spadku – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Sprzedaż mieszkania ze spadku jest możliwa od momentu nabycia spadku. Nabycie spadku następuje z chwilą otwarcia spadku, tj. w chwili śmierci spadkodawcy.
Sprzedaż nieruchomości nabytej w drodze spadku podlega opodatkowaniu w ramach podatku dochodowego (PIT).
Podatek od sprzedaży nieruchomości wynosi 19% od uzyskanego dochodu. Dochód to różnica między:
- Ceną sprzedaży nieruchomości.
- Kosztem nabycia nieruchomości
Koszty dodatkowe, takie jak np. koszty notarialne, opłaty związane z przeniesieniem własności, nie są uznawane za koszty uzyskania przychodu, chyba że zostały poniesione na etapie remontu nieruchomości, który podnosi jej wartość.
Kiedy płacimy podatek od sprzedaży nieruchomości otrzymanej w spadku
Od 2019 roku obowiązują przepisy stanowiące, że podatek od sprzedaży nieruchomości otrzymanej w spadku obowiązuje w przypadku, gdy zmarły (spadkodawca — nie spadkobierca) był jej właścicielem nie dłużej niż pięć lat. Jeśli minęło 5 lat, sprzedaż nieruchomości jest zwolniona z PIT.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości lub ww. praw majątkowych następuje przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie i nie zostaje dokonane w wykonywaniu działalności gospodarczej stanowi źródło przychodu.
Jednocześnie zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: W przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.
Do wyliczenia pięcioletniego okresu, od którego uzależnione jest opodatkowanie sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych nabytych w drodze spadku, wliczany jest zatem nie tylko okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkobiercy, który dokonuje sprzedaży, ale także okres własności nieruchomości (praw majątkowych) spadkodawcy. Jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie nieruchomości bądź nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę, do momentu nienastępującego w wykonaniu działalności gospodarczej odpłatnego zbycia nieruchomości (praw majątkowych) przez spadkobiercę upłynęło 5 lat – to sprzedaż nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Po jakim czasie można sprzedać mieszkanie otrzymane w spadku, aby uniknąć zapłaty podatku
Jeśli mieszkanie należało do spadkodawcy dłużej niż 5 lat, spadkobierca nie musi płacić podatku dochodowego. W związku z powyższym może po sfinalizowaniu spadkowych formalności sprzedać od razu mieszkanie lub dom.
Warto jednak wiedzieć, że ten mechanizm podatkowy nie dotyczy sprzedaży udziału/udziałów w spadku na rzecz innego spadkobiercy. Podatek od sprzedaży nieruchomości nabytej w spadku będzie musiała zapłacić więc osoba, która odziedziczyła udział w spadku (np. 1/3 mieszkania) i sprzedała go innemu spadkobiercy.
